For Your Eyes Only part CXXV

Kono kuni wa mada, hontô no hero wo shiranai [Japanse tagline]


Hero (Ying Xiong)

Uit: 2002, China
Regie: Zhang Yimou  (House of Flying Daggers)
Met: Jet Li, Daoming Chen, Maggie Cheung, Tony Leung, Chiu Wai, Donnie Yen, Zhang Ziyi

Synopsis: Het is 2200 jaar geleden. China. Een huurmoordenaar, die zichzelf Naamloos noemt, ruimt een aantal vijanden op van één van de machtigste koningen. Als dank mag hij persoonlijk verslag komen doen aan de paranoïde koning op het verboden paleis. China is dan opgedeeld in zeven koninkrijken en staat op het punt om te verworden tot het keizerrijk van de eerste Qin-dynastie. Voor het zover is, vertelt Naamloos (Jet Li -
Once upon a time in China, Black Mask, Kiss of the Dragon) aan koning Qin van zijn confrontaties met de huurmoordenaars, geliefden en wuxia specialisten Zilveren Speer, Gebroken Zwaard, Vliegende Sneeuw en Maan. Respectievelijk gespeeld door grootheden Donnie Yen, Tony Leung (Bullet in the Head, Chungking Express, In the Mood for Love), Maggie Cheung (In the Mood for Love) en Zhang Ziyi (Crouching Tiger, Hidden Dragon).



VW

Toen ik jaren geleden het prachtige A Chinese Ghost Story (1987) van producer Tsui Hark zag, was ik direct verkocht. Het is geen razendsnelle Kung Fu uit HongKong maar de sprookjeschoreografie van Chinese Wuxia. Een Chinese vechtsport waarbij erecode, heldendom en rechtschapenheid een belangrijke rol spelen. Dat een filmmaker alle wetten van de zwaartekracht mag overtreden en van de hoofdpersonen knokkende spoken en magiërs maakt, was een openbaring. Tegenwoordig is die productietechniek (met balanceerkabels) gemeengoed maar wordt de magie zelden benaderd. Hero overtreft echter al die herinneringen en zet een monumentale stempel in mijn filmgeheugen. De tentoongespreide virtuositeit zal niet snel meer overtroffen worden. Dit staaltje filmkunde komt wel uit onverwachte hoek.


Toen de Chinese cinema de internationale festivals veroverde eind jaren tachtig en begin negentig, was het altijd uitkijken geblazen naar de historische drama's van regisseur en cameraman Zhang Yimou. Films als Ju Dou, Raise the Red Lantern, To Live en (mijn persoonlijke favoriet) Het Rode Korenveld hadden niet alleen de fantastische en bloedmooie actrice Gong Li gemeen maar ook het prachtige camerawerk, karakteristiek heldere kleuren, dramatische verhaallijnen rond intens psychische portretten. Zhang behoort tot de zogenaamd vijfde generatie filmmakers in China (met o.a. Chen Kaige -Yellow Earth, Farewell to my Concubine- en Tian Zhuangzhuang -The Blue Kite-) die zich uitdrukten met historisch getinte en 'politiek correcte' films over het simpele maar harde leven van (ver) voor de culturele revolutie rond 1960. Dat laatste heeft Hero gemeen met de voornoemde films. Maar nog niet eerder verlustigde deze vijfde generatie zich zo aan de actiefilm als dit maal de inmiddels 54-jarige Zhang.


Genoeg name-dropping wat Chinese cinema betreft. Had ik al gemeld dat het camerawerk in Hero van de invloedrijke cinematograaf Christopher Doyle (Ashes of Time, Chungking Express, Fallen Angels, In the Mood for Love) is? Serieus, ga die films zien als je ze nog niet kent...Het wordt het tijd om voldoende superlatieven bij elkaar te sprokkelen en iets over de hoofdfilm te melden.


Het lukt recensenten haast niet Hero te bespreken zonder het over Crouching Tiger, Hidden Dragon te hebben. Mij ook niet. Maar wel om een andere reden. Laatstgenoemde film viel mij behoorlijk tegen en Hero illustreert waarom. Voornaamste verschil, de vechtscènes in Hero exploderen van opgebolde energie en hebben het uitdrukken van emoties als belangrijkste doel. Crouching Tiger, Hidden Dragon is ongetwijfeld met de beste bedoelingen gemaakt maar de vechtscènes zijn tam en haar luchtacrobatiek voelt als exotische effectbejag.


Dit lijkt een vreemd argument want Hero is één groot gevecht om het meest esthetische plaatje en zeker overgestyleerd te noemen. Zo hebben de verschillende delen van de plot een eigen kleurstelling (blauw, wit, rood, groen) die niet alleen in belichting maar ook door de art department consequent is doorgevoerd. Net zo conceptueel zijn de vele memorabele gevechten. Het ballet boven het meer of het gevecht tussen Vliegende Sneeuw en Maan waarin een groen parkje verandert in een wervelwind van bladeren in herfstkleuren, laten zien hoe belangrijk het uiterlijk van de film is. Zhang maakt het mooi-filmen méér dan opsmuk en behang. De kijker moet en zal in vervoering raken van het emotioneel schimmengevecht tussen de karakters.


Daarnaast is het scenario erg sterk. Met het ontstaan van de eerste Chinese Keizerlijke Dynastie, dat vaker wordt gebruikt in films, heeft het een krachtige historische context. Daarbinnen is het psychologische spel tussen de hoofdpersonen fantasierijk uitgewerkt. Pas tegen het einde komt de kijker de ware bedoelingen van Naamloos te weten. Continu speelt hij de verhoudingen tussen de kalligrafeur Gebroken Zwaard, zijn geliefde Vliegende Sneeuw en zijn protégee Maan tegen elkaar uit. Bovendien draagt het geheel een controversieel, onderliggend thema met zich mee: om vrede te stichten zijn gewelddadige offers gerechtvaardigd. Het is een meesterstukje dat Zhang niet alleen de verhaallijnen op de rails houdt, het geheel stevig in de historie plaatst, de meest waanzinnige taferelen uit zijn mouw blijft schudden (een leger boogschutters tegen een schoolklas kalligrafeurs!), zwaard-gevechten filmt die zich kunnen meten met het beste ooit verfilmd maar ook nog eens prachtige vertolkingen uit zijn all-star cast weet te halen. Zeker Tony Leung heeft een mooie rol als tot inkeer gekomen huurling die niet kan voorkomen dat alles om hem heen instort.


Waarom het zo lang heeft geduurd (begin 2003 was Hero al genomineerd voor de Oscar beste buitenlandse film) voor deze film in Nederland uitkwam? Dat is waarschijnlijk te danken aan de Amerikaanse distributeur Miramax, die de film de komende maanden ook in Amerika gaat uitbrengen maar dan een half uur ingekort. We mogen blij zijn dat het er desondanks is en hier in Europa in zijn geheel. Behalve de ietwat lange duur kan en wil ik helemaal niets tegen deze film inbrengen. Toch plaats ik een kanttekening want niet iedereen zal met deze film weglopen. Het kost namelijk wel even moeite om tot de stoïcijnse karakters en de abstracte verhaallijn door te dringen maar wie er achter wil komen wat de 20e manier is om het woord zwaard te schrijven in Chinese karakters mag deze film niet missen.


VW geeft ****






Gezien: 05-02-2004

Kameraden,

Mijn IFFR special laat nog even op zich wachten. Daarvoor in de plaats komt een Oscarkandidaat van vorig jaar, die nu ook eindelijk de vaderlandse bioscopen heeft gehaald. De vorige zin is een snel bruggetje naar de mededeling van de dag, het Oscar Weekend van het Parool. Dat vindt dit jaar plaats in bioscoop De Munt in Amsterdam waar je op 28 en 29 februari voor 25 Euri een hele dag genomineerde films kan kijken en hopelijk ook de uitreiking zondagnacht. Dat laatste is nog niet duidelijk, wel dat je de volgende films kunt gaan zien: Capturing the Friedmans, City of God, De Tweeling, Dirty pretty things, Finding Nemo, Girl with a Pearl Earring, House of Sand and Fog, In America, Lord of the Rings, Master and Commander, Monster, Mystic River, Seabiscuit, Something's gotta give, The Barbarion invasions, The Last Samurai, The triplets of Belleville, Thirteen, 21 grams, Whale rider. Dat lijkt me de moeite waard bovendien zijn VW & LePaulski ook van de partij op de 29e. Hopelijk wordt het net zo'n gemoedelijk filmdagje als vorig jaar in The Movies. Kaarten zijn te bestellen via de website van het Parool.

Ik zie je dan,
VW



Home