For Your Eyes Only part LXVI

A love story in the city of dreams


Mulholland Drive

Uit: 2001, USA
Regisseur: David Lynch  (The Straight Story)
Cast:: Justin Theroux, Laura Elena Harring, Naomi Watts

Synopsis: Ergens in de heuvels van Holywood wordt een jonge vrouw in een limousine met een pistool bedreigd. Nog voor er iets kan gebeuren verongelukt de wagen en rent de vrouw een willekeurig appartement binnen. Lijdend aan totaal geheugenverlies stelt ze zich voor als Rita. De bewoonster, Betty, is een jonge meid die net in LA is gearriveerd om het te gaan maken als actrice. Ze besluiten samen op zoek te gaan naar de ware identiteit van Rita. Ondertussen maakt Betty tijdens audities indruk op een jonge snelle regisseur. Beide verhaallijnen beginnen door elkaar te lopen wanneer Betty het adres achterhaalt waar Rita het ongeluk had, Mulholland Drive. Dit is tevens het adres van de regisseur. Ondertussen schakelt de film snel tussen droom, werkelijkheid en film.



VW

David Lynch kan met zijn nieuwste film de grens, waarop het persoonlijke het professionele elkaar raken, niet slechten. De grens waarover de professional Lynch de fantasieën van de persoon Lynch moet trekken om zijn publiek te bereiken. Tot voor kort lukte het Lynch keer op keer om zijn dromen een universele betekenis te geven. Zijn publiek is immer verbijsterd maar steeds gefascineerd door zijn universum waarin dubbelgangers, femmes fatales, dubbellevens (ook bekend uit het oeuvre van o.m. Hitchcock en DePalma) en mysterieuze syndicaten ergens tussen hemel, aarde en de hel het dagelijks leven bepalen. Met ‘Mulholland Dr.’ voegt Lynch echter niets zinnigs toe aan dit oeuvre. Hij lijkt niet meer te weten wat hij de wereld te melden heeft.


In de film zitten Lynchiaanse verwijzingen naar het Theater en de Film. Media waarin niets vaststaat maar wel alles van tevoren bedacht is. Hiermee lijkt de filmmaker te impliceren dat de puzzelstukjes achteraf eventueel in elkaar gelegd kunnen worden. Handig laat hij puzzelstukjes weg zodat er nog uren nagekaart kan worden over de betekenis. Maar dit keer worden stukjes van verschillende puzzles door elkaar gemixt waardoor het geheel niet meer in elkaar past. Door het overmatig gebruiken van clous (close-ups van asbakken telefoons, sleutels, doosjes en naamkaartjes) daagt Lynch de kijker uit het mysterie op te lossen. Maar zijn ideeën krijgen buiten zijn hoofd geen betekenis. Ondanks de goede ontvangst van de film onder de liefhebbers en critici, heb ik niemand erop kunnen betrappen deze film een wezenlijke betekenis te kunnen geven.


Lynch’s hoofdpersonen (buiten zijn ‘normale’ films 'The Straight Story’, ‘The Elephant Man’) zijn nauwelijks karakters te noemen. Het zijn stukken uit zijn schaakspel. Zij zijn ondergeschikt aan het concept. Dit keer is het concept echter een lege box van hol symbolisme. Net als het mysterieuze blauwe doosje, dat de sleutel van de film zou zijn. Het ondoordachte plot voelt als een Excel verwijsfout in plaats van Catch22. Bovendien ‘leukt’ hij het geheel op met gratuite lesbiennessex en flauwe slapstick (overvaller schiet vrouw neer in een aangrenzend appartement). Lynch komt er dit keer mee weg. Een deel van het publiek schijnt dit toch aardig te vinden. Je hoeft het niet te begrijpen om er toch over mee te kunnen praten. Maar dit kan hij zich toch niet nog een keer veroorloven.

VW geeft *½


Lepaulski

'It is apparent that while Lynch maintains a logic throughout his film, he does not intend for all his images to fit exactly, logically, into a giant puzzle. Intentionally, Lynch has given us too many puzzle pieces (or is it too few?) so that we are never mentally finished “working out” his film, never through thinking about it’, aldus Danny Peary in zijn boek Cult Movies over Eraserhead, de eerste film van David Lynch. Waarbij de opmerking van VW dat de stukjes niet uit dezelfde puzzel hoeven te komen een aardige aanvullende breinbreker is. Je zou kunnen zeggen dat Lynch zijn kunststukje zo’n 25 jaar later nog eens herhaalt, waarbij opgemerkt moet worden dat Mulholland Dr. zich qua toegankelijkheid verhoudt tot Eraserhead als een Pathé multiplex tot de kelderzaal van het Groningse Simplon theater (alwaar ik Eraserhead voor het eerst zag).


In Mulholland Dr. worden alle bouwstenen van het Hollywood idioom ingezet en wel zo dat er tientallen andere films uit hadden kunnen rollen. De film zit zo tjokvol symbolen en referenties dat het je al snel gaat duizelen, totdat je niet anders kan dan stil blijven zitten en je te laten meevoeren langs de slingerende weg. Na elke bocht weer het uitzicht over de stad, maar elke keer toch net even anders. In veel opzichten doet dit denken aan de latere werken van Luis Bunuel, zoals Cet obscur objet du desir en Le charme discret de la beourgeosie. Het zijn films die je graag op operatietafel wil leggen om tot op het bot te ontleden, maar waarvan je weet dat de patiënt ook dan niet al zijn geheimen zal prijsgeven. Wie in ieder geval weinig hulp biedt is de dromer zelf: David Lynch, die geen enkele aandrang voelt om meer over zijn creaties los te laten. Voor mensen die toch antwoorden willen zijn er vermakelijke webadressen:
http://www.salon.com/ent/movies/feature/2001/10/23/mulholland_drive_analysis/
http://film.guardian.co.uk/features/featurepages/0,4120,658978,00.html
Sterkte.


Er valt veel te genieten in Mulholland Dr. Zelden werd Los Angeles zo mysterieus en mooi in beeld gebracht. Een voorval op klaarlichte dag in fastfood diner Winkie’s, waarin iemand vertelt over een droom die hij op dat moment herbeleeft wordt hier doodeng, waarbij ook het uitgekiende gebruik van achtergrondgeluid een rol speelt. Zogauw de weg wordt verlaten en het openbare gedeelte van de stad wordt gemeden zijn er schilderachtige binnenplaatsen die toegang bieden aan spaanse appartementen of luxe villa’s met bijbehorende zwembaden. Daarnaast wordt de stad verfraaid met de engelachtige aanwezigheid van Diane/Betty (Naomi Watts) en Rita/Camilla (Laura Elena Harring). De twee vrouwen worden volgens Hollywood gebruik als stereotypen afgeschilderd (de donkerharige femme fatale en het talentvolle naïeve bondje), maar de actrices maken wel indruk. Niet alleen door de al eerder door VW gememoreerde “gratuite lesbienneseks” (hoewel dat wel helpt), maar ook bij een emotioneel geladen screentest waarin Naomi Watts acteert dat ze goed acteert.


Nu David Lynch uit de kelder is gekropen wordt er onvermijdelijk ook een ander publiek getrokken. Zo wist een teleurgestelde zaterdagavondbezoeker na afloop op te merken: “Ja, zo kan ik ook een film maken.” Hierin schuilt zonder meer de kracht van deze film.

LePaulski geeft ***½






gezien: 02-03-2002

Beste lezers,

Vorig jaar nam ik vrij fel stelling tegen een mogelijke oscar voor Julia Roberts. Als er oscargoden zijn, dan lever ik mijn waardeloos gebleken bezwaren van vorig jaar met alle plezier in voor een kroon op de loopbaan van Jennifer Connelly (genomineerd voor beste bijrol in A Beautiful Mind). Jennifer is van het favoriete kleine nichtje van de Italiaanse ooms Sergio Leone en Dario Argento via de rolschaatsende natte droom uit Career Opportunities uitgegroeid tot een respectabele veterane. Go Jennifer!
Zo vlak voor de uitreiking die vanacht zal plaatsvinden, weet ik vrij zeker dat David Lynch het felbegeerde beeldje voor beste regisseur niet in ontvangst zal mogen nemen. Misschien maakt hij meer kans in de nieuw te starten categorie: “beste gratuite lesbiennesex”.

VW, Wat wil jij daar over kwijt?


Home