For Your Eyes Only part LI



 

Een Tijd voor Dronken Paarden

Uit: 2000, Iran
Regie: Bahman Ghobadi
Met: Nezhad Ekhtiar-Dini, Amaneh Ekhtiar-Dini, Mani Ekhtiar-Dini, Ayoub Ahmadi



LePaulski

Als het eerste beeld van Een Tijd voor Dronken Paarden verschijnt is het een voorwoord van debuterend regisseur Bohman Ghobadi, dat uitlegt dat film zo'n goed medium is om de zware omstandigheden te tonen waaronder het moedige Koerdische volk zich staande moet houden. Dat kan best wel zijn, maar dat wil ik als kijker eerst graag zelf beoordelen. Na deze mogelijk diskwalificerende opening volgt een verhaal dat zonder sentimenteel te worden totaal naar de strot grijpt.


De adembenemende momenten komen voort uit een totale eenwording met de familie die we volgen. De vader en moeder ervan zijn om het leven gekomen en er is veel geld nodig om de terminaal zieke zoon Madi in leven te houden. Een van de broers, Ajoub, probeert genoeg geld voor een operatie te vergaren met het smokkelen van goederen van Iran naar Irak via met mijnen en soldaten vergeven bergpaden. Een zus, Rojine, laat zich uithuwelijken om zo de meer welstandige schoonfamilie voor Madi te laten zorgen. Madi wordt overal naar toe gesleept en vindt nergens genezing, maar zijn familie zal de hoop nooit opgeven.


In veel opzichten is Een Tijd voor Dronken Paarden typerend voor de Iraans cinema. De technische zaken zijn bijzonder goed op orde en de kindacteurs zijn volop en overtuigend aanwezig. Het verhaal wordt dwingend en uitermate compact verteld. Met het desolate winterlandschap en de barre omstandigheden waaronder de mensen leven is dit een film die mijlenver van onze samenleving lijkt af te staan. Als er een westers symbool doordringt tot de afgesloten gemeenschap is het een plaatje van een door testosteron misvormde bodybuilder, waar de zieke Madi bewonderend naar blijft staren.


LePaulski geeft ***½



VW

Anno 2000 volgen we straatschoffies op een drukke bazaar in Irak. Ze werken hard, hun beloning is nihil en de concurrentie voor hand en spandiensten groot. Het lijkt of je naar een documentaire zit te kijken over dit derdewereld land. Maar al snel wordt de camera betoverd door de ogen van een achtjarig meisje. De ogen hebben een mix van verbazing, onrust, verdriet en ontsteltenis in zich en laten de kijker de hele film niet meer los. In het pakkende eerste half uur van de film ontvouwt zich de dramatische situatie waarin het meisje zich bevindt. Samen met haar twee broertjes komt ze dagelijks vanuit hun Iraanse bergdorpje naar deze stad in Irak om wat geld te verdienen. Net als de andere mannen uit het Kurdische dorp is hun vader smokkelaar. Een levensgevaarlijk beroep met de strenge Iraakse grensbewaking en de vele mijnenvelden. Het smokkelwaar bestaat voornamelijk uit grote traktorbanden die op muilezels de grens over worden gebracht.


Wanneer op een dag de vader is omgekomen op een mijnenveld, staat het gezin van vijf kinderen er alleen voor. De oudste zoon Ajoup (een jaar of vijftien) moet als hoofd van het gezin het werk van zijn vader overnemen om het broodnodige geld binnen te halen. Maar zonder het bezit van een muilezel is dit nog zwaarder dan normaal. Uit het leven gegrepen, normaal gesproken een weinig flatteuze bestempeling. Maar niet bij deze film. Een ouderloos gezin, een broertje dat een operatie nodig heeft om niet te hoeven sterven aan de ziekte die hem heeft misvormd, de gedwongen weg naar de harde smokkelhandel om het geld voor de operatie en de uithuwelijking van de oudste zuster, het lijkt een opsomming van cliches uit de mouw van Hector Malot of Victor Hugo. De film is echter zo oprecht en het spel van de kinderen zo natuurlijk dat dit gedramatiseerde verhaal de kwaliteit van een documentaire krijgt. Daarbij zijn de kraakheldere natuuropnamen zo mooi geschoten dat je nauwelijks in de gaten hebt slechts naar een besneeuwd maanlandschap bezaaid met dorre takken en struiken te kijken.


De regisseur, die de film opdraagt aan het Kurdische volk over de hele wereld, laat zien waarom de films uit Iran de laatste jaren zoveel lof krijgen toegezwaaid. In een land waar sociale en humanitaire misstanden aan de orde van de dag zijn, vergrijpt hij zich niet aan een vertelling over de goeien en de kwaaien (iets wat waarschijnlijk ook niet door de Iraanse filmcensuur wordt getolereerd) maar verhaalt hij over het noodlot dat het onmaakbare leven van de Kurden overwoekert.
De titel verwijst naar de flessen alcohol die worden toegevoegd aan het drinkwater van de muilezels zodat deze onderweg niet bezwijken van de kou. Voor één van de transporten op een extreem koude dag krijgen de muildieren een extra portie alcohol. Dit wordt hen echter fataal wanneer het transport ontdekt wordt door grenswachters en de dieren te dronken zijn om te vluchten. Een duidelijke metafoor voor het leven in het bergdorpje, waar de bewoners elke dag weer tot het uiterste moeten gaan, te veel risico's nemen, die extra slok alcohol nuttigen om te overleven. Voor het doek zwart wordt en de aftiteling begint, stapt Ajoub met zijn muildier een mijnenveld op. LePaulski vraagt nog of dit nou een open einde is, maar ik vrees dat Ajoub zijn noodlot niet gaat ontsnappen.


VW geeft ***½






Gezien: 12-04-2001

eerbare lezer,

als argument tegen de steeds langer wordende speelfilms is de feature van vanavond een godgeschenk. Niet alleen vertelt het een prachtig verhaal in slechts 80 minuten ook biedt het de gelegenheid tot het tonen van een heuse voorfilm. Nu ga ik al sinds mijn 6e naar de bios maar ik denk dat de voorfilmpjes die ik heb gezien op een hand te tellen zijn. Het was ook niet eens zomaar een filmpje, het was het OscarTM-winnende filmpje Vader en dochter van Michael Dudok de Wit. Dat bleek een prachtig intiem animatiefilmpje van acht minuten. Zo af en toe is het negentig minuten lang feest.

LePaulski, het is tijd voor...



Home