For Your Eyes Only part CLXI




Letters from Iwo Jima

Uit: 2006, USA
Regie: Clint Eastwood  (Flags of our Fathers)
Met: Ken Watanabe, Kazunari Ninomiya, Tsuyoshi Ihara, Ryo Kase, Shido Nakamura, Hiroshi Watanabe, Takumi Bando

Synopsis: De slag om Iwo Jima bezien door de ogen van de Japanse soldaten die het eiland tegen een Amerikaanse overmacht moeten verdedigen.



VW

De Japanse militairen, die aanvankelijk een eervolle verdediging van het vaderland voorbereiden op Iwo Jima, worden geconfronteerd met tegenslag op tegenslag. De rantsoenen raken op, de aanwezige luchtmacht wordt teruggetrokken, de Japanse vloot heeft te veel verliezen geleden om hen te kunnen bij staan en de Amerikaanse overmacht blijkt veel groter dan verwacht.


Letters from Iwo Jima volgt de lotgevallen van verschillende hoofdpersonen, zeer divers in karakter, met veel aandacht voor de uitdieping van deze personages. De hoofdrollen worden vertolkt door de soldaat Saigo (Kazunari Ninomiya) en generaal Kuribayashi (Ken Watanabe). Andere opvallende karakters zijn de nobele, Olympisch hippisch kampioen Nishi en de onbevreesde luitenant Ito. Allen kampen op eigen wijze met het dilemma van eerbehoud in deze, bij voorbaat verloren, strijd. Een worsteling met hun Japanse cultuur waarin overgeven en daarmee het tonen van lafheid geen optie is. De momenten van wanhoop, verveling en angst zijn zo sterk dat de oorlogsscènes, die realistisch hard inslaan, bijna hinderlijk het acteren onderbreken.


De tweelingfilm van Letters from Iwo Jima, Flags of our Fathers, draaide een paar maanden geleden in de bioscopen. Daarin zijn de Japanners de schimmen die de Amerikanen belagen tijdens hun landing op Iwo Jima. Bewust of onbewust worden ze uit het brandpunt van de camera gehouden. Hooguit doemen ze gillend en brandend op uit hun schuttersputjes of grottenstelsel, waarna ze binnen een paar seconden ineenstorten. Buiten de kogels, bommen en granaten is er nauwelijks contact tussen beide partijen. Het is een take-no-prisoners gevecht.


Dit wekt niet alleen nieuwsgierigheid op naar de ander, het biedt ook een mooi thema voor deze vervolgfilm. In een van de ontroerendste momenten wordt een brief van een gestorven Amerikaanse krijgsgevangene door een Japanse sergeant voorgelezen. Het is een brief van zijn moeder. Zij draagt hem op goed voor zichzelf te zorgen en goed voor anderen te zijn. Pas nu dringt het tot de Japanse soldaten door dat de Amerikanen niet zo barbaars zijn als hen was voorgespiegeld. Geen opzienbarende conclusie maar wel erg aangrijpend neergezet door de acteurs. De brieven van de soldaten aan hun geliefden, die onlangs zijn opgegraven op Iwo Jima, vormden de inspiratie van de twee films en krijgen in deze scène ook een plek in het hart ervan.


De ervaren regisseur Clint Eastwood weet precies welke boodschap hij wil overbrengen en hoe deze te verbeelden. Hij staat erom bekend zeer efficiënt te filmen. In een uitvoerig interview voor de Directors Guild of America zegt hij daarover: "Everybody keeps saying, 'Well, he only does one take.' " […]. "Even if that were true, I don't like the reputation. I don't think anybody likes that efficiency label. What I like is to be efficient with the storytelling. To me, it's whatever it takes to do the job. I'm not out to save a buck. We've budgeted a film and it will live within the budget, that's for sure." De liefhebbers van dubbele bodems en plot twists en hoogdravende symboliek hoeven van de 76-jarige veteraan niet veel te verwachten. Maar efficiënt verhalen vertellen is hem inderdaad toevertrouwd.


De Amerikaan levert een ware tour-de-force af. Volledig Japans gesproken, ontleent de film haar kracht juist aan de schitterende vertolkingen van de hele cast en Ninomiya en Watanabe in het bijzonder. De Engelstalige regisseur omzeilt wel gevoelige kwesties als de wreedheden van het Japanse leger in oorlogstijd. Maar dat past niet bij de boodschap van deze anti-oorlogsfilm, dat een pamflet is voor de menselijke waarden die ons verenigen. Onwillekeurig gaan je gedachten naar huidige brandhaarden op de aardbol. Waar solidariteit niet persoonlijk is maar aan het vaderland toebehoort, zoals Kuribayashi ook zegt tijdens een vooroorlogs etentje in Amerika. Het resultaat van deze houding zijn slachtingen tussen gewonen mannen die, zonder die staatsbelangen te dienen, elkaars bakker, kapper of buurman zouden kunnen zijn.


VW geeft ***½





Gezien: 23-02-2007, The Movies 2, Utrecht

Dag allemaal,

Het werd weer eens tijd wat van ons te laten horen…



filmrecensie home