Uit: 2004, USA
Regie: Mike Nichols
Met: Jude Law, Natalie Portman, Julia Roberts, Clive Owen
Synopsis: Wanneer de Britse schrijver Dan (Law) de Amerikaanse Alice (Portman) ontmoet, slaat al snel een vonk over. Het is het begin van een intense liefdesrelatie die verstoord wordt door jaloezie en achterdocht wanneer de fotografe Anna (Roberts) en de dermatoloog Larry (Owen) ten tonele verschijnen.
Wat is dat toch met die regisseurs die in de jaren '70 de ene naar de andere briljante film maakten, om vanaf de jaren '80 een beetje aan te modderen met de ene middelmatige productie na de andere. Francis Ford Coppola, George Lucas, William Friedkin, en.. Mike Nichols: allemaal lijken ze na die eerste paar monumentale films de weg kwijt te zijn geraakt. Nichols maakte het geniale rijtje Who's Afraid of Virginia Woolf?, The Graduate, Catch-22 en Carnal Knowledge, om daarna weinig interessants en vernieuwends meer te regisseren.
Maar toch, wanneer er een nieuwe van Nichols uitkomt word je nieuwsgierig. Met Closer lijkt hij wel degelijk terug te grijpen op Who's afraid.. en Carnal Knowledge. De gemankeerde relaties in Closer zitten vol conflict, onderhuidse spanning, wanhoop, passie en treurigheid. Geen makkelijke klus dus voor het viertal acteurs, dat alles uit de kast moet halen voor dit tot film omgebouwde toneelstuk.
In Closer volgen we de vier hoofdpersonen gedurende een langere periode, maar alleen wanneer er een verandering in de relaties plaatsvindt krijgen we die breed uitgemeten te zien. Deze verandering gaan met veel emotie en ellende gepaard, zodat het vaak snakken is naar de gedeelten met wat minder emotionele lading. Te veel van het goede is ook niet goed. Hierdoor komt Closer wat minder gebalanceerd over en wordt het toch nog een lange zit. Een ander minpuntje is het wat ongeloofwaardige einde.
Buiten dit valt er weinig aan Closer aan te merken. Nichols maakt een verdienstelijke film en laat zien dat hij vooral sterk is in het maximale halen uit zijn acteurs. Maar het hoge niveau van de films die hij 30 jaar geleden maakte haalt hij helaas niet meer, maar misschien is het ook niet redelijk om dat te verwachten.
VW
Zes films kwamen in 2004 uit met Jude Law. Een onwaarschijnlijk aantal en met titels als Sky Captain, Lemony Snicket, I Heart Huckabees en Closer zeker geen dertien in een dozijn. Chris Rock mocht hem bij de Oscars wel geen echte ster vinden, Law bouwt wel heel zorgvuldig aan een oeuvre met rollen in films van begenadigde regisseurs als; Spielberg, Eastwood, Cronenberg, Mendes en Russell. Een mooie additie aan dat rijtje is Mike Nichols. Nichols' beste jaren liggen al ver achter ons maar met Closer bewijst hij nog altijd boeiend materiaal te kunnen afleveren.
De film steunt op het sterke scenario van het toneelstuk van Patrick Marber. Dat speelt een prachtig spel met waarheid en leugen, liefde en trouw, lot en toeval. Hart en brein als twee duellisten. Een script waar acteurs en actrices voor in de rij staan want de dialogen tussen de vier zelfverzekerde intellectuelen zijn soms iets te slim en te scherp maar meestal humorvol en aandoenlijk. De rollen van Anna en Larry vertegenwoordigen de ratio. Zij zijn berekenend en terughoudend. Ze worden echter onontkoombaar meegezogen op de emotionele achtbaan van hun tegenpolen, Dan en Alice.
Sleutelscène in de film is het moment van crisis tussen Alice en Dan. Dan is wanhopig achterdochtig en dreigt daarmee hun relatie op de klippen te drijven. Zijn gedachtekronkels worden helder zodra ze voor een paar dagen uit elkaar gaan.
Dan: "When I get back, please tell me the truth."
Alice: "Why?"
Dan: "Because I'm addicted to it. Because without it, we're animals. Trust me."
Maar dieren kennen geen leugens. Zonder de waarheid zijn we juist menselijk. Dan heeft een ideaal plaatje in zijn hoofd dat hem niet tot vergiffenis in staat stelt. Het maakt hem wantrouwig, bitter en drijft ieder die van hem houdt van hem vandaan. Een heerlijk staaltje anti-moraal dat dit zedenportret een voorsprong geeft op de meeste van haar soortgenoten. De leugen blijkt waardevoller dan de waarheid waar Dan voor kiest.
Als fotografe Anna blijft Julia Roberts makkelijk op de been in haar meest complexe rol tot nu toe. Ook Natalie Portman kan (vergeleken bij haar brave rol in Garden State) echt het duveltje loslaten als de aanhankelijke maar compromisloze Alice. Ze resoneert perfect met de hypocrisie die Jude Law meegeeft aan de dromer en moralist Dan. Maar ze worden allen overschaduwd door het krachtige optreden van Clive Owen met een recht voor zijn raap vertolking van de berekenende maar eerlijke Larry. Closer bezorgt niet alleen Law maar alle betrokkenen een sterk jaar.
Ladies and Gentleladies,
We're gonna turn it up a notch. Weer vier nieuwe recensies van twee (wat oudere) films in FYEO 150. Time sure flies!
JB Begins,