Deze pagina is gewijd aan het kijkgenot (of gebrek daaraan) in onze bioscopen. Ben je op zoek naar het huidige filmprogramma in jouw bioscoop kijk dan op de volgende pagina: Bioscoop Agenda.
Quicklinks:
bioscopen NederlandAan de speelfilm zijn vele websites gewijd maar de bioscoop moet het heel wat minder aandacht stellen. De site SneakPoint doet een eigen vergelijkend waren onderzoek en de top 10 doet het ergste vermoeden: Movie Unlimited in Zevenaar is de enige bios die hoger dan een 6,0 scoort! Is de (Nederlandse) bioscoop nog de moeite waard in dit home-cinema tijdperk? Een vraag die schreeuwt om een degelijk overzicht van de cinema's in Nederland en daarbuiten.
Bioscoop Overzichten
De webpagina: Netherlands Cinema History biedt een handig overzicht van de wirwar aan bioscoopjes die de afgelopen eeuw hebben bestaan in Nederland. Het Utrecht bioscoop Project brengt het Utrechtse landschap in kaart. En natuurlijk bieden VW & LePaulski hun eigen overzicht van de Utrechtse bioscopen op internet aan. Het wordt tijd om het iets grootser aan te pakken.
Jouw Bioscoop Recensie
VW & LePaulski zijn fanatiek bioscoopbezoeker en hebben in de loop der jaren in diverse woonplaatsen en op meerder festivals indrukken opgedaan van het bioscopenlandschap in Nederland en daarbuiten. Belangrijker is dat zij een lezerspubliek hebben dat door heel Nederland verspreid zit en daarbuiten. Om een werkelijk nuttig naslagwerk te maken te maken hebben zij jullie hulp nodig! Ben je een regelmatig bezoeker van een bioscoop of filmhuis hier of in het buitenland, stuur dan je eigen (korte) recensie in. De spelregels luiden:
1) houd het beknopt, zeker wanneer er al recensies over die bios op de site staan;
2) beschrijf wat relevant is;
3) sluit af met je naam en een sterwaardering (4 sterren is max).
mail jouw recensie!
VW
Quicklinks:
bioscopen NederlandHet gebouw aan het Vondelpark waar het in de zomer op het terras van café Vertigo erg druk maar goed toeven is, moet helaas worden ingeruild voor een locatie nabij het Leidse Plein. De twee zalen zijn echter jarenlang een Mekka geweest voor de ware filmliefhebber. Vele retrospectieven en bijzondere films zijn hier nog tijdelijk uit de oude doos gehaald en ook is er plaats voor de meer experimentele film. Jammer dat VW hier slechts een enkele keer een film zag.
Het pand aan de Marnixstraat dus. Er hangt een onbestemde sfeer van verdwaalde bioscoopgangers die hier per ongeluk belanden. Wellicht dat hier wat verandering in komt nu het Festival van de Fantastische Film en het Filmmuseum hun weg hier naartoe hebben gevonden. De grote zaal oogt ouderwets maar biedt een aangename open theateratmosfeer.
Hier ben ik, tot mijn gêne, nog nooit geweest. Anno 1998 opgericht door o.a. Marc van Warmerdam om de Nederlandse film meer speelruimte te geven. Met aandacht voor de kleinere Nederlandse film en beginnende regisseurs, speciale talkshows en een debat platform voor filmmakers is het een aanwinst voor de Nederlandse filmcultuur. De locatie op het Westergasfabriekterrein laat zich alleen niet per ongeluk bezoeken.
Door studenten gerunde bios voor de arthouse-film zonder opsmuk met een aardig café om nog wat na te kaarten.
Gelegen buiten de gangbare routes van het centrum aan de Haarlemmerdijk biedt The Movies heerlijke cineastische ontspanning in behoorlijke zalen. Opgericht in 1912 is dit de oudste in gebruik zijnde filmtheater van Amsterdam. De inrichting echoot nog de art-deco en is gemoedelijk ondanks de nauwe gangen. The Movies heeft een leuk café, eetgedeelte en vriendelijke bediening.
Ruimtelijk nieuw zalencomplex tegenover de ArenA en naast de Heineken Music Hall. De vertoningsomstandigheden zijn naar de maatstaven van deze tijd en er is bijna altijd wel wat te zien in de commerciële programmering. De glooiende roltrap zal echter niet kunnen voorkomen dat deze bios waanzinnige concurrentie tegemoet kan zien van het nieuw te bouwen Megaplex in Weesp van de firma Kinepolis.
Dit cinemapaleis 'Pathé Tuschinski' noemen voelt als blasfemie. Het Parthenon van de vaderlandse bioscopen, anno 1921,mag dan financieel door de bioscoopboer uit Frankrijk gesteund en uitgebaat worden, het blijft het kind van Abraham Tuschinski en Amsterdam. Wie hier nog nooit geweest is, moet minstens even de ontvangsthal binnenstappen om, in dit recent opgeknapte theater, de art-deco stijl op te snuiven. Maar hoogtepunt van het bezoek is eigenlijk een film in de grote zaal. Het immens hoge plafond is indrukwekkend versierd met schilderingen, houtsnijwerk en glazen kroonluchter. Het wordt geaccentueerd door twee verdiepingen met arenavormige balkons. Voor degenen die het hebben meegemaakt blijft de balorig enthousiaste sfeer (inclusief vliegende toiletrollen, laserpennen, en gebrul uit de zaal) van de vroegere Weekend of Terrors een gekoesterde herinnering.
Minuscuul theater aan de Prinsengracht. Ik kan me er een komische avond bij High Fidelity herinneren waar, bij gebrek aan beenruimte, de knieën van een twee meter lange vriend noodgedwongen als oorwarmers fungeerden bij de bezoekster voor hem. De ruimte tussen de zaal en de straat is zo miniem dat men het onmogelijke presteerde door er nog een werkende kassa tussen te monteren.
Een bioscoop met zo'n hemeltergend brakke uitstraling dat het vanzelf weer leuk wordt. Dit vermoeide theater heeft best behoorlijke zalen maar wacht tot iemand het uit zijn lijden verlost en ergens in Apeldoorn een Megaplex neerzet. De arme jeugd van Apeldoorn loopt altijd een jaar achter de feiten aan als ze al niet moeten uitwijken naar één van de bioscopen in Arnhem. Gelukkig dat filmtheater Gigant de Apeldoorners sinds enige tijd een beetje vertier biedt maar het blijft waanzin dat een stad met meer dan 150.000 inwoners het met deze twee plekken moet doen.
Ook Camera is nog niet zo lang geleden in een nieuw jasje gestoken en oogt modern in de entree en de lobby. De zalen zijn lekker groot net als de doeken zodat een middagje Apocalypse Now de trip van je leven kan worden. Helaas programmeert men ongeveer dezelfde films als in Pathé waardoor de keuze voor de luxe stoelen en gebrek aan pauze je al snel voor het Zuiderdiep doen kiezen.
Prettig filmhuis, voorheen Concerthuis/ Liga68-The Movies, dat enorm is opgeknapt na de verbouwing van een aantal jaar geleden. Hoewel, de zalen zijn onveranderd gebleven, een tikje Spartaans maar zeer goed te doen. Het café gedeelte en ingang maakt het verschil, grote glazen pui nodigt iedereen uit even binnen te lopen.
Deze Pathé doet voor je wat je ervan verwacht. Goede vertoningskwaliteit, ruime stoelen, dure Grolsch, geen pauzes en scheepsladingen popcorn zorgen voor een redelijk filmgenot.
Sinds enige jaren Nederlands grootste en nieuwste Filmhuis. Een drukbezocht strak vormgegeven café doen je beseffen dat er best plek is voor de artfilm in Nederland. De zalen zijn van Pathékwaliteit alleen iets kleiner. De programmering is zoals je mag verwachten, erg goed. De kleinere film krijgt hier ruim baan.
Het pand aan Westblaak oogt impossant maar treurig. Van binnen verandert dat gevoel snel door de ruime hal in uitbundige kleuren en met veel mooie, klassieke, ingelijste filmposters aan de muur. In de zalen zit je perfekt in de ruime stoelen die nu eens niet zijn ingericht om 2-liter-bekers Sprite of kilos popcorn in te stallen. Vooral in de grote zaal 1 is het genieten van goed geluid en een prachtig groot doek
Dit filmhuis/theater zit verstopt in de Gouvernestraat maar wie de weg heeft gevonden kan even op adem komen in het ruime café dat onvermoed achter in het pand ligt. De stoelen hebben niet het moderne fauteuil comfort maar bieden over het algemeen wel voldoende zicht op het doek.
Voorlopig blijft Het Oude Luxor Theater op de Kruiskade nog even open. Maar door de nieuwbouwplannen zal de vervanging van de iets te krappe beenruimte wel nooit meer gerealiseerd worden. Jammer want de spannende en hoge zaal is met het karakteristieke lampengewelf over het plafond een leuke attraktie waarin de hoofdfilm niet te lang moet duren om zonder kramp in de ledematen het pand te verlaten. Ten opzichte van de zaal is het doek in moderne maatstaven relatief klein. Toch blijft het een bijzonder gevoel om hier een film te kijken.
Het is alweer een aantal jaar het kloppend hart van het IFFR. Het beschut de doorregende en weggewaaide festivalganger op zijn of haar dagtocht langs de bioscopen van Rotterdam. Die paar weken ontkom je er aan de kille sfeer van het belachelijke, nieuwe schouwburgplein (combi van staal, rubber en hout dat met name in de winter levensgevaarlijk glad wordt). De vele zalen zijn groot en neutraliseren alles wat afleidt van de film. De central hal op de eerste verdieping is wat onbestemd maar in de kelder zit nog een aardig café verscholen.
In het decembernummer uit 1978 van filmtijdschrift Skoop staat de volgende uitspraak over Utrecht: "Telkens als ik er kom, verbaas ik me in gedachten over de speciale relatie tussen deze stad en de cinematografie. Er zijn nu 17 bioscopen en 3 filmhuizen". Sorry? Hebben we het hier over Utrecht? Verkeerde de stad 25 jaar geleden echt in die idyllische toestand? Er zijn anno 2002 nog 6 bioscopen en 0 filmhuizen over, die goed zijn voor 17 zalen. Het aantal doeken in de stad is niet bijzonder hoog, als we dat bijvoorbeeld vergelijken met Groningen, waar er in 18 zalen voorstellingen worden vertoond en verbleekt al helemaal bij Rotterdam en Amsterdam.
Mede hierdoor, maar ook door het beleid van enkele theaters, heeft de stad te kampen met een schraal aanbod van films. Het is triest dat er totaal geen ruimte is voor het vertonen van klassiekers. In Utrecht zal je niet snel een Antonioni of Bergman in de programmering aantreffen en als dat toch gebeurt dan alleen als onderdeel van een landelijk initiatief. Ook is er helaas geen plaats voor moderne klassiekers. In Amsterdam is het gewoon mogelijk om Aliens of Fight Club in de nachtvoorstelling te gaan bekijken, terwijl je in Utrecht blij mag zijn als er in het weekend überhaupt ergens een nachtvoorstelling plaatsvindt.
Wat is er dan wel? Muizen. Alle bioscopen hebben huiskatten en dat is echt niet voor de gezelligheid. Hieronder volgt een overzicht en een waardeoordeel van alle locaties.
LePaulski
Aan de Oudegracht gelegen tweezalen complex. Beetje saai theater, met af en toe wel verrassend goede films als Fight Club, Sleepy Hollow en Mulholland Dr. Af en toe brakke voorstellingen meegemaakt (zie recensie Blow). Altijd pauze. Recentelijk een langdurige verbouwing ondergaan aan de lobby met nauwelijks zichtbare resultaten. Het geld had mijns inziens beter in de zalen gestoken kunnen worden.
Het meest sympathieke theater van Utrecht heeft veel weg van een onvervalste buurtbioscoop. Ook hier zijn er muizen en pauzes. Toch straalt het complex een liefde voor film uit door het doolhofachtige karakter van het bouwwerk, waar als enige bioscoop in Utrecht iets van stijl in valt te herkennen. Deze bioscoop schreeuwt er wel om om verbouwd te worden tot een soort filmcafé, want het onaangename overschot aan ruimte doet niet echt gezellig aan. Als enige in de stad zijn er hier ook nachtvoorstellingen op vrijdag en zaterdag.
Ook wel GSM plaza. Dertigers kom je niet tegen. Hier draaien films als Ocean's Eleven, Scream, Hannibal en Three Kings. De zalen zijn oké en het geluid is er goed, maar als je ongestoord een film wil zien ben je hier aan het verkeerde adres. Bijzondere ervaring: om na de film de bioscoop uit te stappen en tussen de verzamelde junks van de stad Utrecht terecht te komen. Het blijft behelpen met Hoog Catherijne.
De cultuurtempel van Utrecht wordt natuurlijk overeind gehouden met behulp van een fikse dosis subsidie. Hier draaien dus Iraanse films en wordt er bijvoorbeeld meegedaan met het landelijke Tarkovski retrospectief. 't Hoogt neemt zijn taak heel serieus en probeert waarlijk zoveel mogelijk films te vertonen; soms met wel 6 titels per week en allemaal zonder pauze. Hier zijn twee van de drie zalen heel erg klein. Als je de pech hebt in een (zeldzame) uitverkochte voorstelling terecht te komen op rij 1 dan kun je de stof van het doek opsnuiven.
De ruimste van de drie zalen is de grootste zaal van de stad. Dit is het enige Pathé theater van Utrecht, maar volgens mij ziet de moedermaatschappij haar Utrechtse dochter een beetje over het hoofd. Het ziet er in de lobby allemaal een beetje muffig en oubollig uit en ze houden zich niet aan de Pathé regels, want er is gewoon altijd pauze. Wanneer krijgt Utrecht een broodnodig multiplex? De films die hier vertoond worden zijn de kassakrakers als What Women Want en Harry Potter.
Deze gezellige bioscoop annex (eet)cafe is het eigendom van Jos Stelling, de Godfather van de film in Utrecht. De kleinste zaal van de twee is niet meer dan een pijpenla, maar wel karakteristiek. In deze zaal heb ik superfilms als Goodfellas en Reservoir Dogs gezien. Er is in Springhaver gelukkig meestal geen pauze. Wel heerst hier de ergerlijke praktijk om eindeloos in te cashen op succesnummers. La Vita e bella heeft hier meer dan een jaar gedraaid en binnenkort gaat het met Amelie ook die kant op.
In Nederland noemen we de Pathé's al Multiplexen maar ze zijn nietig bij de luchthavens van bioscopen die de Kinepolis-groep in Belgie beheert. Niet voor niets weet de machtige Pathé-lobby Kinepolis al jaren buiten onze landsgrenzen te houden of in ieder geval de periferie van de Randstad. Mocht de Belgische succesformule voet aan de grond krijgen, zouden de kleine en middengrote bioscopen van Pathé in de randstad enorme schade oplopen. Kinepolis heeft aan de rand van Antwerpen een complex van 24 luxe zalen neergezet met alle gemakken die de moderne bioscoopbezoeker kan wensen. Grote stoelen, veel beenruimte, goed zicht, geen pauzes, grote keus, grote gratis parkeerruimte, groot doek en fantastische projectie. Als klap op de vuurpijl draait men geen stoffig Dolby-surround reclamefilmpje voor aanvang maar de bezoeker wordt haast uit zijn stoel geblazen door een machtig THX geluidspromo. Er is een ingebouwde Freerecordshop waar direct de soundtrack van de avond gekocht kan worden, aanleunende restaurants, bars en fastfood joints, etc.
Mooi gelegen tussen het Waaigat en de Julianabrug, is dit de enige mainstream bioscoop van Willemstad/Curaçao. Gewoon een monopolie dus. Dit is een bioscoop naar Amerikaans model. Het lijkt erop dat de bioscoopexploitant het interieur van een oud theater in de VS erin heeft gezet en er verder niet meer naar heeft omgekeken. Weinig sfeer dus, de stoelen zijn ongemakkelijk en het Antilliaanse bioscooppubliek vindt het doorgaans geen probleem om tijdens de voorstelling flink in en uit te lopen, uitgebreide discussies op touw te zetten of even gezellig te bellen met een goeie gabber. De reclamefilmpjes vooraf zijn overigens altijd hetzelfde en van een verschrikkelijk brakke kwaliteit dat doet denken aan regio TV in Nederland. Voordeel is wel weer dat de nieuwe releases gelijke tred houden met de VS, waardoor ze soms wel maanden eerder dan in Nederland te zien zijn.
Teatro Luna Blou is gevestigd aan de kade van de St. Annabaai in een prachtig gebouw, diepblauw van kleur, dat doet denken aan de grandeur van vroegere tijden. Met een reuzengezellige binnenplaats met bar, een relaxte sfeer en aardige medewerkers is dit echt ideaal voor een mooi avondje film. Jammer dus dat ze er maar zo weinig film draaien. Het theater is vooral bedoeld voor toneelvoorstellingen, concerten, etc, maar functioneert af en toe ook als film-arthouse. Meestal worden hier de wat betere niet-Amerikaanse culturele film gedraaid, met een nadruk op Latijns-Amerikaans, Zuid-Europees en Nederlands. De stoelen zijn comfortabel, beeld en geluid wat je ervan verwacht, en het publiek is erg goed opgevoed. De zaal mist alleen een arthouse gevoel.