For Your Eyes Only part LXXIX

11 minutes 9 seconds and 1 image


11'09"01   (September 11)

Uit: 2002, Frankrijk
Regie: Sean Penn, Ken Loach, Shohei Imamura, Samira Makhmalbaf
Cast: Ernest Borgnine en vele anderen

Synopsis: 11 verhalen van over de hele wereld, die gerelaterd zijn aan de aanslagen van 11 september op de WTC torens.



LePaulski

De meest afgrijselijke aanslag in de wereldgeschiedenis die tijdens mijn leven heeft plaatsgevonden is de al-Qaida aanslag van 11 september. Voor een belangrijk deel is deze zo memorabel vanwege de beschikbaarheid van directe beeldverslagen. Naast de stortvloed aan beelden die al over ons uitgestrooid is, heeft producent Alain Brigand gemeend een aantal regisseurs te benaderen om een verhaal gerelateerd aan die dag te verfilmen. Beelden die de regisseurs in complete vrijheid en zonder censuur mogen vertonen, maar met de curieuze restrictie dat hun films exact 11 minuten, 9 seconden en 1 frame lang zijn.


De 11 films tellen samen twee uur en tien minuten en dat voelt aan als veel te veel van het goede, hoewel het in geen enkele verhouding staat tot de tijd die ik heb doorgebracht met CNN in die dagen. Toch is 11'09"01 er wonderwel in geslaagd om een aantal beelden toe te voegen aan het al overvolle 11 september dodenboek in mijn geheugen. Dat zijn afbeeldingen van kinderen die voor een rokende fabrieksschoorsteen staan in Iran en van een Japanse man die zich alleen nog maar gedraagt als een slang en van de Amerikaanse bloem die tot bloei is gekomen dankzij het instorten van de twin towers. Het meest ontroerend zijn de getuigenissen van een Chileens politiek vluchteling in een open brief aan de familie van de slachtoffers van 11 september. De staatsgreep die in Chili op 11 september 1973 plaatsvond met zware Amerikaanse sponsoring maakt dat ik mijn openingsstelling nog eens moet overdenken.


LePaulski geeft ** ˝



VW

Er zijn weinig dingen moeilijker dan op gepaste wijze de herinneringen van dierbaren te verwoorden. Hoe houd je de herinnering levend? Door een gedicht voor te lezen op de begravenis van je opa? Door elk jaar op 5 mei 'Het meisje met het rode haar' weer uit te zenden? Door een glazen monument van Jan Wolkers telkens aan stukken te meppen? Ieder verjaagt zijn boze geesten op zijn eigen wijze. Hoe verder je verwijderd bent van het drama hoe moeilijker het is om demonstraties van collectief verdriet te bevatten.


Om dit toch te bewerkstelligen maakt Sean Penn het zichzelf wel moeilijk. Meerluiken worden in de filmwereld zelden gemaakt want het is nog zeldzamer dat deze succesvol zijn of door de critici worden geprezen. 'New York Stories' is een voorbeeld van drie knappe koppen (Coppola, Scorsese en Allen) die gezamenlijk onderuit gingen. Of de matige ontvangst van het vierluik 'Four Rooms' van Tarantino en zijn maatje Rodriguez. In de film geldt zo'n combinatie bijna nooit als meer dan hun som.


De individuele films van '11 september' zijn een mooi allegaartje van documentaire (geangageerd portret van een slachtoffer van de Amerikaanse inmenging in Chili), drama (ontroerende beelden van een doofstomme vrouw die haar vriend wil verlaten op het moment dat de torens instorten) poezie (de vrouwen van Bosnie H. blijven protesteren voor hun verloren echtgenoten en zonen), komedie (een typisch Afrikaanse bijdrage van een stel jongens dat meent Bin Laden te hebben gelokaliseerd in Burkina Faso) en experiment (de bijna beeldloze bijdrage van Mexicaan Inarritu). Het valt me op hoeveel van de filmpjes zijn blijven hangen. Ik kan ze nu (twee weken later) nog bijna stuk voor stuk na vertellen. En dat is toch een flinke verdienste. Desondanks is het geen must-see van collectief bewustzijn geworden. Misschien leent het medium film zich niet voor collages van individuele bijdragen.


Beter dan gemiddeld dus maar alleen voor mensen met een grote aandachtspanne. En de fans van Ernest Borgnine die, onder regie van Penn zelf, een prachtig portret van een eenzame oude man neerzet. De schok van zijn grijze haren, grote pens en oude huid -85 is hij inmiddels- wordt goedgemaakt door de fonkelende passie die nog steeds in zijn ogen schuilt.


VW geeft **˝


Gezien: 10-10-2002

Goegemeente,

'terrorisme', kent u die term? Ik weet het, je bent er voor of er tegen, of zoiets. Voorlopig zijn wij hier in Europa nog gevrijwaard en zitten LePaulski en ik elke donderdag nog onbezorgd in de bioscoop. Maar wat nou als Al Quaida nu werkelijk de goedgeorganiseerde globale criminele organisatie is waar Bush het voor houdt? Bali, incident? Moskou, coincidence? Europa is voorlopig de enige die Amerika zou kunnen temperen Irak binnen te vallen en ongenadig hard op andere plekken toe te slaan. Ik zeg zou kunnen, want Europa zal Amerika nooit dwarsliggen met het risico op een oorlogsverklaring. Wanneer Europa dat wel zou doen, zou ze eens zien hoeveel invloed zij kan uitoefenen. En dat weet Bin Laden als geen ander. Zolang Europa zich buiten de strijd houdt, zal Al Quaida geen aanslagen plegen in Europa. Wanneer Europa zich aansluit en niet meer functioneert als handrem binnen de VN ga ik toch bewust grote massa's mensen vermijden. Wat is wijsheid? Pulling a Switzerland? Maar wat als de VS dat had gedaan in 1942?

Zou de wereld zo simpel in elkaar zitten?

LePaulski wat is daarop uw antwoord…


Home