For Your Eyes Only part XLVI

At the edge of the world, his journey begins.


Cast Away

Uit: 2000, USA
Regie: Robert Zemeckis
Met: Tom Hanks, Helen Hunt



VW

Chuck Noland (Tom Hanks) stort met een vrachtvliegtuig neer in the Pacific en spoelt als enige overlevende aan op een onbewoond eiland. Al vrij snel wordt duidelijk dat het eiland van God en iedereen verlaten is. Zonder al te veel te willen verklappen wordt de film vanaf dit moment gedragen door Hanks' optreden. Op vertrouwde wijze zet hij een innemende persoonlijkheid neer. Maar een unieke prestatie is dit nou ook weer niet te noemen. Je zou ook Clint Eastwood, Sean Penn of Sigourney Weaver in zijn plaats kunnen denken. Wat weer hele andere maar minstens zulke boeiende films zou opleveren. Behalve op het gebied van bezoekersaantallen, daar is Hanks onverslaanbaar.


Robert Zemeckis is de werkelijke hoofdrolspeler van CastAway, hij heeft van het geheel een prachtig geschoten meeslepend drama gemaakt. Het vliegtuigongeluk voltrekt zich voor onze ogen met een gruwelijk vanzelfsprekende rust. Wanneer Hanks op zee dobbert in een reddingsboot of op een zelfgebouwd vlot, kan dat wedijveren met 18e of 19e eeuwse schipbreuk-schilderijen (het vlot van de Meduse) wat betreft epische dramatiek. De regisseur van Back to the Future laat zien dat hij het nog lang niet verleerd is en verspilt weinig tijd aan het opsommen van de gebeurtenissen op het eiland. Des te meer ruimte geeft hij aan Noland's verschillende momenten van geluk, wanhoop, plezier en onverschilligheid. De schoonheid van deze film is tegelijk ook haar grote zwakte. De film had een stuk rauwer mogen zijn om het geheel iets meer karakter te gegeven. Maar misschien ben ik wel verpest voor dit soort smetteloze Hollywood producties door het succes van het Dogma manifest en films als The Blair Witch Project.


VW geeft ***



LePaulski

CastAway is een film over schuld en boete. Dat wordt al duidelijk als je het woordenboek er op naslaat. Het zelfstandig naamwoord betekent in het Nederlands zoveel als schipbreukeling, maar ook verworpeling en paria. In dit schoolvoorbeeld van een drieakter wordt in het eerste deel een personage neergezet dat op z'n minst ietwat monomaan met zijn vak bezig is. Soms lijkt het op een peperdure commercial voor een pakjesbedrijf, waarbij hoofdpersoon Chuck Noland (!), manager bij FedEx, een man is die de klok zijn leven laat regeren. Immers, alles kan altijd sneller bezorgd worden, er kan altijd meer gedaan worden in de beschikbare tijd en er zijn privejets nodig om zo snel mogelijk naar het andere eind van de wereld te komen. Dit laat ook zijn priveleven niet ongemoeid. In een gejaagde relatie met Kelly Frears (Helen Hunt) komt Noland er niet aan toe om samen tijd door te brengen. En dit is nog maar een van zijn problemen. Hij toont zich bijzonder vilein als het de ex van Kelly betreft en hij faalt beschamend als het er op aankomt een collega, wiens vrouw aan kanker lijdt, te ondersteunen.


Na een zinderend in beeld gebracht vliegtuigongeluk strandt Noland als enige overlevende op een onbewoond eiland ergens in de stille oceaan. Het is aan Hanks acteerprestatie te danken dat de toeschouwer in dit tweede deel, voor dit in principe onprettige karakter, toch de nodige sympathie kan opbouwen in de vier jaar lange strijd om te overleven. Deze episode is een knap staaltje filmkunst, waarbij aanvakelijk totaal geen filmmuziek, voice-overs of kunstmatige dia- of monologen worden ingezet. Dit is film in zijn meest pure vorm. Alles wat je als kijker nodig hebt om geboeid te blijven komt voort uit de handelingen van Hanks. De cliche's worden vakkundig omzeild en het realisme wint het hier altijd van de sensatiezucht. Dus geen kannibalen of haaien, maar ook geen Bounty eiland taferelen. Het is hier dat Hanks onze sympathie weet te herwinnen met zijn overlevingsstrategieen.


Het meest verrassend is misschien wel het afsluitende derde deel, waarin de film nogmaals zijn kracht toont door de realistische toon vast te houden. Jawel, Chuck Noland is een beter mens geworden en heeft zijn lesje geleerd, maar net nu de kijker toe is aan een bevrijdende hereniging met zijn geliefde heeft de tijd allang anders beslist. Hoe ironisch, dat de vrouw die hem op het eiland heeft doen overleven allang verder is gegaan met haar leven.


CastAway haalt het beste uit Hollywood naar boven en toont maar weer eens aan dat er met veel geld ook doordachte verhalen verteld kunnen worden. Dit is onder andere de verdienste van Robert Zemeckis die met een aantal van zijn laatste films (naast CastAway ook nog Forrest Gump en Contact) heeft aangetoond een van de meest begenadigde regisseur van Hollywood te zijn. Alsof hij zijn talent voor het vertellen van ongelofelijke verhalen (zoals tentoongespreid in Back to the Future) heeft gepaard aan diepgang. Zo heeft Zemeckis in de afgelopen tien jaar zijn mentor Steven Spielberg overvleugeld. Een ander positief punt is het uitstekende script waarin alles zijn plaats krijgt. Niet altijd even subtiel, maar wel heel mooi opgesteld. De pijn aan zijn kies die Noland in het eerste deel ervaart wordt natuurlijk de ondragelijke kiespijn uit het tweede deel en komt op het laatst terug als de tandarts die zijn vrouw heeft ingepikt. En het kind dat Noland voor zichzelf creeert en verliest op het eiland (een volleybal genaamd Wilson) staat voor de baby die hij en Kelly nooit hebben gekregen, maar die Kelly wel met de nieuwe man in haar leven heeft.


LePaulski geeft ***½






Gezien: 15-02-2001

Vrienden,

Zo heb ik weer de eer om deze dubbelrecensie te mogen inleiden. En dat doe ik door alleen maar even een waarschuwing te plaatsen aan het adres van de mensen die de film van deze keer (CastAway) nog niet hebben gezien: Mijn stukje bevat de nodige spoilers. Maar eerst geef ik het woord aan de man die van de generatie is die Kinderen voor Kinderens "Op een onbewoond eiland" niet meer mee kan zingen:

VW, Take us to your island



Home