For Your Eyes Only part CLXIX




Gomorra

Uit: 2008, Italië
Regie: Matteo Garrone
Met: Salvatore Cantalupo, Gianfelice Imparato, Maria Nazionale, Toni Servillo, Gigio Morra, Salvatore Abruzzese, Simone Sacchettino, Ciro Petrone

Synopsis: realistisch gefilmd portret over de georganiseerde misdaad, dat de sociale onderklasse van Napels en daarbuiten in een houdgreep heeft.




VW

Schijnbaar verhaalloos loodst Gomorra ons langs de levens van een 'uitkering'-verstrekker, een kleermaker, een assistent vuilnisverwerker, een loopjongen en twee wannabe Tony Montana's (de door rappers, basketballers en gangsters bewonderde hoofdpersoon van Scarface). Met elkaar hebben ze gemeen dat hun leven gedicteerd wordt door de Camorra. De maffiaclan die haar wortels in Napels heeft. De film doet een poging deze wereld zonder al te veel opsmuk of romantisering te verbeelden net als het boek (van de nu ondergedoken Roberto Saviano) waarop het gebaseerd is.


Het perspectief lijkt daardoor wel op dat van de geniale tv-serie The Wire, maar dan in Napels in plaats van Baltimore. The Wire legt een realistische loep over een urbane samenleving van verslaafden, zwervers, drug runners, corner boys, handelaren, players, dieven, straatagenten, detectives, politiecommissarissen, wethouders, de kerk, de scholen, de media, de sociale bonden tot en met de burgemeester aan toe. Een maatschappij waarin corruptie en opportunisme als sociaal cement dienen. Het grote verschil is dat Gomorra enkel de (on)georganiseerde misdaad beschrijft.


Dat levert een uiterst somber en soms ontluisterend en absurd beeld op. Het is een portret van een samenleving dat gevangen lijkt door een gebrek aan perspectief en intelligentie. Opgesloten in het gewelddadig paternalistische web van lokale gangsters. De in vervallen flats opgroeiende jongetjes weten niet beter dan dat ze zich vroeger of later moeten aansluiten bij een bende. Het is een kwestie van "je bent voor ons of je bent tegen ons" zoals een bendelid George Bush mooi citeert. Dat leidt een absurde scène in waar de nieuwe 'rekruten', van een jaar of tien, hun mannelijkheid moeten bewijzen door een kogel op te vangen met een kogelvrij vest.


Maar het is meer nog de angst die regeert. Op de twee boefjes na, die zichzelf wel aan de top van de piramide zien staan, lijkt geen van de hoofdpersonen vrijwillig voor dit leven te hebben gekozen. Van de eerste tot de laatste minuut van de film dreigt ieder moment een executie. Haalt een personage het einde van de film wel of niet? Dat is de enige vraag die je je op een gegeven moment nog stelt. Aan de zuigkracht ontkomen van steeds zwaardere misdaden en verraad, is vrijwel onmogelijk.


De afgelopen 30 jaar maakten de bendeoorlogen van de Camorra 40.000 slachtoffers. Sommige bendes verdienen met hun activiteiten dagelijks een half miljoen euro. De terreur en paranoia zijn effectiever verbeeld dan de personages, over wie je weinig te weten komt. De schijnbare willekeur in de samenhang van verhaallijnen maakt van de kijker een buitenstaander. Met zijn ingetogen spel had Gianfelice Imparato als de bezorger van 'uitkeringen', Don Ciro, een centraal punt in het verhaal kunnen vormen. Daar is niet voor gekozen. Het is regisseur Garrone waarschijnlijk ook niet om identificatie te doen. Dit is een aanklacht. Daarmee blijft dit bleke portret, ondanks zijn impact, (te) afstandelijk.


VW geeft ***





Gezien: 30-01-2009, 't Hoogt 1, Utrecht

Beste Lezer,

het afgelopen jaar hebben we niet veel van elkaar gehoord. Beschaamd moet ik bekennen dat ik zojuist nog een ongepubliceerd stuk van een jaar geleden terugvond. Aangezien Gomorra ook in de jaarlijstjes voorkomt, heb ik het opportunistisch direct op de site geplaatst. Het is Voor Jullie Ogen # 169 en gerecenseerde film nummer 239.

Ondertussen hebben we ook ons tien-jarig jubileum redelijk bescheiden laten passeren. Grappig om dan de stukjes uit ons nulnummer van december 1999 nog eens terug te lezen. The Straight Story en Legend of 1900, onze eerste pogingen tot het bespreken van een film.

Dit jaar plaatsen we voor de tiende keer ons overzicht van de beste en slechtste films van het afgelopen jaar. Doe ons een groot plezier en stuur jouw favorieten zo snel mogelijk retour voor onze lezers-poll.

een gezond 2010,
VW



filmrecensie home