For Your Eyes Only part CLXIII




Bes Vakit

Uit: 2006, Turkije
Regie: Reha Erdem
Met: Taner Birsel, Ali Bey Kayali, Bülent Emin Yarar

Synopsis: De titel betekent vertaald, vijf maal, het aantal keer dat per dag wordt opgeroepen tot gebed in het dorp van Yildiz, Omer en Yakup. De film volgt de belevenissen van de drie kinderen die opgroeien in een bergdorpje van herders en boeren.




VW

Ergens aan de glooiende, borstelige kust van noord Turkije dromen de dorpskinderen weg bij het verhaal van hun juf. Ze vertelt hoe het heelal in elkaar zit. Deze zonen en dochters van eenvoudige herders en boeren horen hoe groots de wereld om hen heen is. Buiten de klas hebben ze te maken met de grenzen van een veel kleiner universum, hun geboortedorp. Deze beginscène verbeeldt een belangrijk thema van de film. De overgang van kind naar volwassene.


De kennismaking met de georganiseerde wereld van de volwassenen confronteert de tieners met de verantwoordelijkheden die gaan komen. Het meisje Yildiz verslikt zich bijna in de zorg van een baby. Yakup ontwikkelt warme gevoelens voor zijn juf maar wordt door zijn eigen vader de pas afgesneden. En een andere jongen wordt mishandeld wanneer hij een vijg 'steelt' tijdens het hoeden van zijn kudde. Zodra het de kinderen te veel wordt, vluchten ze naar een bijna prenatale wereld. We zien ze in diepe slaap verzonken bedekt onder het gras, tussen de struiken of tussen de wortels van een boom. In hun onschuld vinden zij troost in het contact met de natuur. Iets wat hun ouders al niet meer in zich lijken te hebben.


Om zijn boodschap smakelijker op te dienen, tapt regisseur Erdem regelmatig uit een nostalgisch vaatje. Het simpele plattelandsleven dient als kapstok voor een betoog over de noodzaak van sociale controle en andere deugden van een kleine gemeenschap. De anekdotische wijze waarop de zeden van het dorp worden blootgelegd, versterkt het cliché en ontbeert structuur. Om dit te maskeren, speelt zich een merkwaardig subplot af. De jonge Omer beraamt, om onduidelijke redenen, de dood van zijn toch al zieke vader. Het levert nachtelijke sluiptochten, moordfantasieën en geheimzinnigheid bij het kopen van een moordwapen op. Maar meer dan een onstuimige groeistuip wordt dit niet. Alle woede van Omer ten spijt zal hij uiteindelijk toch in de voetsporen van zijn vader treden wanneer hij aan het eind van de film het gebed uitroept over een lege vallei.


Door dit rommelpotje komen de personages niet echt tot leven. De poëtische beelden van de slapende kinderen vormen een veel sterkere rode draad maar lijken terloops tussen de andere scènes geplaatst. Het geheel wordt wel gesteund door meer mooie kameracomposities. Zoals een overdonderend crane-shot van Omer's vader, die in de schemer van het ochtendgloren het gebed uitspreekt op de enige minaret van het dorp. De regisseur heeft het mooie Turkse landschap goed verkend maar weet de grenzen van zijn personages minder scherp te tekenen.


VW geeft **½





Gezien: 12-07-2007, 't Hoogt 3, Utrecht

beste lezer,

misschien vraag je je af of vw & lepaulski haar neus ophaalt voor de gewone blockbuster, het oerdegelijke zaterdagavond actievermaak uit het land waar de sterren nooit doven. De tijden dat wij het op deze pagina hartgrondig oneens waren over laagdrempelig vermaak als Road Trip, American Pie en Lake Placid liggen voorlopig achter ons. Maar we bezoeken zeker niet alleen maar zogenoemde art-house films. De score van afgelopen jaar in de bioscoop: Our Daily Bread, Still Life, East of Bucharest, Letters from Iwo Jima, True North, The Monastry, Disturbia, Inland Empire, Pan's Labyrinth, Flandres, Hot Fuzz, Zodiac, Adam's Apples, Mon Fils a Moi, The Simpsons, You Kill Me, The Bourne Ultimatum en de twee films die we nu recenseren. Geen grote score dit jaar, gelukkig is er de thuisbioscoop om de schade in te halen.

VW



filmrecensie home