Uit: 2004, USA
Regie: Alexander Payne
Met: Paul Giamatti, Thomas Haden Church, Virginia Madsen, Sandra Oh
Synopsis: Twee oude vrienden (Giamatti en Church) gaan op een wijnproeverij trip door California op het moment de één op het punt staat te trouwen en terwijl ander net gescheiden is.
Nu Sideways inmiddels de Oscar voor het beste aangepaste scenario heeft gewonnen behoeft deze film weinig aanprijzing meer om mensen naar de bioscopen te lokken. Toen de Oscarnominatie nog geen feit was draaide deze nieuwe van Alexander Payne slechts in kleine roulatie in thuisland Amerika. Payne oogstte bij zijn eerdere films vooral applaus van de filmcritici, en kon dankzij die mooie rol van Jack Nicholson met About Schmidt zelfs wat financieel succes begroeten. Maar over het algemeen schrijft Payne niet voor het gemiddelde bioscooppubliek. Het blijft wat raadselachtig waarom hij met Sideways zo'n succes heeft, terwijl deze in wezen niet zo veel verschilt van zijn eerdere films About Schmidt en Election.
In de openingsscènes zien we Paul Giamatti in de rol van Miles stoeien met het ongeorganiseerde bestaan van een gescheiden man. Deze eerste scènes bepalen al meteen het tempo van Sideways, dat zeer kalm kan worden genoemd, maar door sommigen ook als saai zou kunnen worden ervaren. Dat het niet saai is, komt voornamelijk door het boeiende spel van Giamatti, die ook al veel complimenten kreeg voor zijn spel in American Splendor.
Een sterke kant aan het scenario is dat het lang onduidelijk blijft wat er nou precies allemaal speelt en aan de hand is. We volgen simpelweg Miles en later ook Jack tijdens hun trip en uit de gesprekken kun je langzamerhand opmaken wat de plannen zijn, of wat er allemaal gebeurt is. Wat Sideways wel wat mist is een spanningsboog die je op het puntje van je stoel doet blijven zitten. Rustig kabbelt het verhaal verder met hier en daar wat stroomversnellingen.
Wat met name heel goed is uitgewerkt is de psychologie tussen de twee vrienden. Beiden staan onder druk, maar van een zeer verschillende aard. Miles probeert zijn leven opnieuw zin te geven na zijn scheiding en lol trappen is wel het laatste waar hij aan denkt, terwijl Jack slechts koortsachtig bezig is om voor de laatste keer van zijn puberachtige leventje te genieten. Hun vriendschap komt hiermee onvermijdelijk onder druk te staan, maar blijkt toch sterk genoeg, vooral omdat de karakters elkaar zo goed aanvullen.
Sideways is zondermeer erg vermakelijk en goed geschreven, al zal het niet iedereen even goed kunnen bekoren. Hier en daar is de film wel al te gezapig en is het moeilijk om geboeid te blijven. Sideways is wat dat betreft als het leven zelf.
VW
Paul Giamatti scoort twee jaar op rij. Vorig jaar een ontdekking in American Splendor en nu de show stelend in Sideways. De kleine, wat kalende en nerveuze acteur met puilogen leek gedoemd tot het bijrollenwerk maar zit met deze twee titels voorlopig gebeiteld voor toekomstig werk. Het zijn twee hoofdrollen die wel redelijk op elkaar lijken. Harvey Pekar uit American Splendor is een zwartkijkende excentriekeling die faalt zijn leven richting te geven en per toeval toch in het juiste spoor blijft. Miles Raymond in Sideways is een mislukte schrijver die er eigenlijk niet meer in gelooft en zich maar verstopt in liefhebberijen waarmee hij zo min mogelijk met het werkelijke leven dat hem zo weinig lijkt te bieden, wordt geconfronteerd. Zo ziet het er naar uit dat hij de rest van zijn leven voor de klas zal staan en ook over zijn verbroken huwelijk is hij nog lang niet heen.
Het idee van schrijver Rex Pickett (wiens boek de bron voor de film is) om deze snobistische pessimist te koppelen aan een tv-acteur op zijn retour voor een road movie is een gouden greep. De plot is niet glamorous of vergezocht en toch romantisch genoeg om bijna geloofwaardig te zijn. De acteurs worden gestimuleerd door de slimme dialogen die maar af en toe over de scheef gaan. Bijvoorbeeld wanneer Maya een te poëtische verhandeling geeft over haar passie voor wijn wanneer ze samen met Miles op de veranda zit. Een overbodige benadrukking van wat de momenten ervoor in de keuken al duidelijk is geworden over de verhouding tussen de twee. Het is niet moeilijk je in de huid van één van de twee vrienden te verplaatsen, de mooie actrice Virginia Madsen lijkt als de eenzame Maya ineens een stuk minder onbereikbaar.
Niet alleen gunt regisseur Alexander Payne ons deze mooie dagdroom, ondertussen trakteert hij iedereen op goed getimede komische verwikkelingen. De scène waarin Miles, Jack's portemonnaie moet gaan terughalen is erg grappig. Bijna net zo hilarisch is het moment wanneer Miles, overmand door emotie, een wijntje naar binnen probeert te krijgen op een door hem verafschuwde wijnproeverij. Onomfloerst wijzen Miles en Jack elkaar op de zijpaden waarop hun levens dreigen te belanden. Miles' kluizenaarsbestaan en Jack met een nieuwe vriendin een paar dagen voor zijn huwelijk beloven weinig goeds voor de toekomst. Levensveranderende wijze lessen worden vermeden maar de karakters verdiepen wel hun zelfbeeld waardoor er koers gezet kan worden naar betere tijden. In een tragikomische scène verruilt Miles uiteindelijk zijn Cheval Blanc uit 1961, die hij als een reliquie koestert, voor een kans op een meningsvoller leven door deze weg te spoelen met hamburgers en friet. Tijdens de kerst bleek Sideways verantwoordelijk voor een 20% omzetstijging in de Verenigde Staten van het door Miles zo geliefde Pinot Noir. Een prachtige graadmeter voor deze aanstekende feel good film.
Het leukste bericht over Million Dollar Baby was niet dat er weer eens een film misplaatst met Oscars werd overladen (what else is new in Tinseltown?) maar het feit dat de marktwaarde van de Nederlandse Lucia Rijker zodanig gestegen is na haar rol als de intens gemene Blue Bear dat ze nu zelf voor 1 miljoen dollar prijzengeld mag gaan boksen in juli. Inmiddels al meervoudig wereldkampioene kickboksen, Thai boksen en boksen wilde ze graag tegen de dochter van Mohammed Ali, Layla, boksen maar die wilde niet een gewichtsklasse terugstappen voor het gevecht dus nu is Christy Martin de tegenstandster. Nog nooit vochten vrouwen om zo'n hoog prijzen geld.
JB's gonna knock you out…